Przegląd Urologiczny 2011/5 (69) wersja do druku | skomentuj ten artykuł | szybkie odnośniki
 
strona główna > archiwum > Przegląd Urologiczny 2011/5 (69) > Wpływ konsystencji żylnego czopa nowotworowego...

Wpływ konsystencji żylnego czopa nowotworowego (zbitej vs luźnej) na przeżywalność swoistą dla raka u chorych z rakiem jasnokomórkowym nerki

Impact of Venous Tumour Thrombus Consistency (Solid vs Friable) on Cancer-specific Survival in Patients with Renal Cell Carcinoma

Żylną skrzeplinę nowotworową stwierdza się u 4-36% chorych z rakiem jasnokomórkowym nerki (renal cell carcinoma - RCC). Znaczenie konsystencji nowotworowej skrzepliny żylnej (venous tumour thrombus - VTT) u pacjentów z RCC nadal pozostaje niewyjaśnione.

Celem badania była ocena wpływu konsystencji żylnego czopa nowotworowego (zbitej vs luźnej) na przeżywalność swoistą dla raka (cancer-specific survival - CSS) u chorych z rakiem jasnokomórkowym nerki. Analizie retrospektywnej poddano grupę 1468 pacjentów z RCC po nefrektomii radykalnej lub chirurgii nerkooszczędnej wykonanej w latach 1989-2007. U 174 pacjentów (11,8%) u których wykonano nefrektomię radykalną z trombektomią, stwierdzono współwystępowanie z RCC czopa w żyle nerkowej lub żyle głównej dolnej. U 35 chorych zastosowano krążenie pozaustrojowe. Ocena histopatologiczna została przeprowadzona przez jednego patologa. Obok standardowej oceny analizowano cechy morfologiczne umożliwiające ocenę konsystencji VTT (luźnej, zbitej). W przypadku zbitej skrzepliny wzrost guza był zwarty i spójny, niekiedy warstwa nabłonkowa imitowała pseudotorebkę. Natomiast luźną skrzeplinę charakteryzował obraz komórek nowotworowych przemieszanych z obfitymi obszarami martwicy i złogów włóknika. Ponadto skrzeplina ta miała nieregularny kształt, czasem z obecnością wypustek. Skrzeplinę nowotworową opisywano jako zbitą w przypadku stwierdzenia co najmniej 90% ich cech. Dodatkowo oceniono stopień zgodnościobiektywnej oceny śródzabiegowej konsystencji czopa przez chirurga z oceną histopatologiczną patologa w grupie 61 pacjentów z czopem w żyle głównej dolnej w lokalizacji pod- i nadprzeponowej. Znaczenie prognostyczne konsystencji czopa nowotworowego na CSS oceniono za pomocą modeli regresji Coxa. W grupie 174 chorych 79 charakteryzowało pN0/NxM0, 17 pN+M0 oraz 78 pN (każdy) M+ zaawansowanie procesu nowotworowego RCC.<br> Średni czas obserwacji wynosił 40 miesięcy (mediana: 24 miesiące, zakres: 2-220 miesięcy). 117 pacjentów (67%) zmarło, w tym 111 (63%) z powodu RCC. 40 chorych (23%) pozostało wolnych od choroby, podczas gdy u 17 (10%) wystąpiła wznowa miejscowa i/lub odległa. Mediana obserwacji w grupie 40 żywych pacjentów wynosiła 55 miesięcy. Mediana całkowitego przeżycia (overall survival - OS) wynosiła 24 miesiące. Mediana OS w grupie pacjentów z luźnym i zbitym VTT wynosiła odpowiednio 8 i 44 miesiące. Średni CSS wynosił 32 miesiące. Mediana przeżycia wolnego od progresji (recurrence - free survival - RFS) wynosiła 10 miesięcy. Mediana CSS u pacjentów pN0/NxM0, pN+M0 i pN(każdy)M+ wynosiła odpowiednio 114, 32 i 11 miesięcy. W zależności od rodzaju konsystencji VTT (luźnej lub zbitej) średni czas przeżycia swoistego dla raka wynosił odpowiednio 8 miesięcy i 55 miesięcy (p<0,001). Konsystencję zbitą skrzepliny nowotworowej wykazano u 107 pacjentów (61,5%), natomiast luźną u 67 (38,5%). Obecność luźnej skrzepliny związana była ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia synchronicznych przerzutów do węzłów chłonnych lub przerzutów odległych, wyższym stopniem złośliwości nowotworu (Fuhrman grade - G2, G3, G4), jednoczesną inwazją tkanki tłuszczowej okołonerkowej (perinephric fat invasion - PFI) (p<0,05), obecnością komponenty sarkomatoidalnej w guzie, obecnością martwicy guza, jak również wyższym stopniem zaawansowania patologicznego: pT3a, pT3b, pT3c, pT4 (p=0,016). Poziom skrzepliny nie miał wpływu na CSS. Wieloczynnikowa analiza wariancji wykazała, że obecność luźnego czopa nowotworowego była niezależnym predyktorem niższego CSS (p=0,02) oraz OS (p=0,001). Opisano inne niezależne predyktory CSS i OS, takie jak: obecność synchronicznych przerzutów (odpowiednio p <0,001), N+ (odpowiednio p <0,001), PFI i VTT (odpowiednio p=0,003 i p=0,004) oraz komponenty sarkomatoidalnej w guzie (odpowiednio p <0,001 i p=0,043). Dodatkowo, wyniki potwierdzają znaczenie prognostyczne PFI towarzyszące VTT u pacjentów z RCC. U pacjentów z RCC i VTT obecność czopa nowotworowego o luźnej konsystencji jest niezależnym predyktorem CSS.<br> Autorzy pracy podkreślają, że przedstawione wyniki i wnioski należy traktować z ostrożnością, z uwagi na stosunkowo niewielką grupę badanych chorych oraz na retrospektywny charakter badania. W przypadku potwierdzenia powyższych wniosków w kolejnych badaniach ocena konsystencji skrzepliny nowotworowej powinna być wprowadzona do rutynowej oceny histopatologicznej w celu umożliwienia lepszej stratyfikacji grup ryzyka pacjentów z RCC.

Oprac. dr n. med. <b>Kajetan Juszczak</b>