Przegląd Urologiczny 2004/3 (25) wersja do druku | skomentuj ten artykuł | szybkie odnośniki
 
strona główna > archiwum > Przegląd Urologiczny 2004/3 (25) > Prace nad nową ustawą zdrowotną

Prace nad nową ustawą zdrowotną

30 marca br. Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu nowej ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Ustawa ma zastąpić zakwestionowaną przez Trybunał Konstytucyjny ustawę o ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. Rząd przyjął większość propozycji ministerialnego zespołu ekspertów, w tym utworzenie specjalnej agencji, która zajmie się określeniem koszyka świadczeń gwarantowanych.

Zgodnie z przyjętymi założeniami w ustawie będą określone jedynie zasady tworzenia wykazu świadczeń finansowanych w całości z ubezpieczenia zdrowotnego oraz świadczeń rekomendowanych, współfinansowanych przez pacjentów - listę świadczeń proponować będzie Polska Agencja Oceny Technologii Medycznych. Instytucję tę można będzie powołać dopiero po wejściu ustawy w życie, ale do tej pory nad listą procedur pracować będzie zespół ekspertów powołany przez ministra zdrowia.

W komunikacie rządowym napisano:

Warunki i zakres udzielania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:

  1. Ustalenie jednoznacznej zasady korzystania ze świadczeń, w tym określenie wolnego wyboru świadczeniodawcy, wybranego spośród tych, z którymi NFZ zawarł umowy.

  2. Określenie zasad i reguł budowy koszyka świadczeń opieki zdrowotnej poprzez eliminację świadczeń, których skuteczność nie jest udowodniona i promocje procedur skutecznych klinicznie i uwzględniających analizę kosztów oraz preferencje społeczne.

Proponuje się następujący podział świadczeń:

  1. świadczenia gwarantowane - finansowane w całości ze środków publicznych;
  2. świadczenia rekomendowane - finansowane w części ze środków publicznych;
  3. pozostałe - niefinansowane ze środków publicznych.


  1. Utworzenie Polskiej Agencji Oceny Technologii, której jednym z ważniejszych zadań będzie określanie, czy procedury medyczne zastosowane w diagnozie i leczeniu są bezpieczne i efektywne klinicznie oraz kosztowo. Będzie to podstawą do tworzenia list procedur gwarantowanych i rekomendowanych. Standardy wypracowane przez Agencję będą określały maksymalny czas oczekiwania na wykonanie danej procedury medycznej.

  2. Za ustalenie taryf na świadczenia zdrowotne będzie odpowiedzialna wyspecjalizowana komórka w Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych. Zadania związane z taryfikacją będą finansowane albo z opłat NFZ, albo z budżetu państwa.

  3. Zgodnie z założeniami ma być uregulowany problem tzw. kolejki, czyli dostępu do świadczeń planowych. Proponuje się wprowadzenie rejestru osób oczekujących na zabiegi, z podaniem informacji o możliwości i czasie oczekiwania, a także o możliwości skorzystania ze świadczenia zdrowotnego u innego świadczeniodawcy.

Rada Ministrów przyjęła propozycje ministerialnego zespołu ekspertów dotyczące zmian w funkcjonowaniu Narodowego Funduszu Zdrowia. Więcej kompetencji otrzymają oddziały wojewódzkie, które - jak napisano w komunikacie - „będą samodzielne”. Przewiduje się, że w 16 oddziałach będą działały rady opiniodawczo-doradcze z udziałem przedstawicieli ubezpieczonych. Uproszczony ma być sposób kontraktowania świadczeń. Zmienią się zasady powoływania władz Funduszu. Prezesa NFZ będzie powoływała Rada Funduszu na wniosek ministra zdrowia, w porozumieniu z ministrem finansów. Rada Funduszu - na wniosek prezesa - będzie powoływała wiceprezesów (od jednego do trzech). Funkcje prezesa i wiceprezesa nie będą kadencyjne. Zwiększy się kontrola państwa nad finansami NFZ (plan finansowy wymagać będzie akceptacji Sejmowej Komisji Finansów Publicznych). NFZ jako jednostkę sektora finansów publicznych obowiązywać będą przepisy ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Wśród eksperckich propozycji zmian w systemie ochrony zdrowia rząd w całości odrzucił jedynie koncepcję, by prawo do świadczeń finansowanych ze środków publicznych przysługiwało na zasadzie obywatelstwa, a nie ubezpieczenia zdrowotnego. W nowej ustawie pozostanie rozwiązanie, zgodnie z którym ubezpieczeni będą leczeni za pieniądze ze składek, natomiast niektóre grupy osób nieubezpieczonych (np. dzieci, bezdomni) będą miały prawo do bezpłatnych świadczeń finansowanych ze środków publicznych.

Projekt ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, przygotowany przez resort zdrowia, był dyskutowany i omawiany na wielu spotkaniach. Podczas debaty u Rzecznika Praw Obywatelskich projektowi zarzucono między innymi, że powiela błędy uchylonej przez Trybunał Konstytucyjny ustawy o NFZ i nie określa zakresu świadczeń finansowanych ze środków publicznych. Jerzy Świątkiewicz, zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich, który prowadził debatę, wyraził wątpliwość, czy ustawa zdąży wejść w życie przed końcem roku, tak by kontrakty na rok 2005 zawierane były już na nowych zasadach. Podkreślił, że zagrożeniem dla prac legislacyjnych nad ustawą mogą być przedterminowe wybory. Jerzy Świątkiewicz zwrócił też uwagę, że pośpiech w pracach nad ustawą spowodował, iż do projektu przeniesiono gotowe artykuły z obecnej ustawy o NFZ, które nie są dobrymi rozwiązaniami. Rzecznik Praw Obywatelskich postuluje, by w ustawie znalazł się bardziej precyzyjny zapis dotyczący objęcia szczególną opieką kobiet w ciąży, dzieci i osób w podeszłym wieku.

Projekt ustawy został skrytykowany również przez senatora Marka Balickiego. Według niego projekt nie spełnia podstawowego wymogu postawionego przez Trybunał Konstytucyjny, mianowicie określenia zakresu świadczeń finansowanych z ubezpieczenia zdrowotnego. Uczestnicy debaty w biurze RPO wyrazili nadzieję, że dalsze prace nad projektem ustawy pozwolą na jej poprawienie. Posłanka Platformy Obywatelskiej Elżbieta Radziszewska podkreśliła, że mimo iż projekt nie spełnia oczekiwań, nowa ustawa i tak będzie mniej szkodliwa od obecnie obowiązującej.