XIII^th European Urological Winter Forum

W dniach 14-18 lutego 2004 roku w Davos w Szwajcarii odbyło się 13. Europejskie Zimowe Forum Urologiczne. Miejscem spotkania licznego grona urologów, w tym kilku z Polski, było Międzynarodowe Centrum Kongresowe, znane z corocznych spotkań przywódców państw, spotkań poświęconych problemom światowej ekonomii.

Przewodniczącym komitetu organizacyjnego European Urological Winter Forum był prof. Frans Debruyne, a sekretarzem prof. Henrik van der Poel. Wykłady, sesje plakatowe, sesje wideo oraz spotkania treningowe hands-on-training odbywały się rano i po południu. Środek każdego dnia to doskonalenie techniki zjazdowej i slalomów na stokach Jakobshorn i Parsenn, spacery po Hohe Promenade lub rozmowy w promieniach zimowego słońca przy kuflu Weizenkorn.

Fotografia 1	Davos widziane ze zbocza Jakobshorn.

W dniu otwarcia po ceremonii powitania główni wykładowcy przedstawili krótkie prezentacje pod wspólnym hasłem What is new in urology, obejmujące trzynaście najważniejszych działów urologii. Był to przedsmak problematyki, której poświęcone były kolejne dni sympozjum. Ramowy program każdego dnia wyglądał następująco: 8.00 - State of the art lecture, 8.30 - Teaching session, 9.30 - Interaktywna dyskusja i prezentacja interesujących przypadków, 10.30 - Sesje satelitarne. A po południu: 14.00 - Sesje wideo, 17.00 - Sesje tematyczne oraz warsztaty poświęcone technice laparoskopii i brachyterapii.

Podczas sesji plakatowych przedstawiono między innymi prace z dwóch polskich ośrodków (Siedlec i Warszawy), poświęcone wynikom laparoskopowego leczenia kamicy moczowodu (dr n. med. Ryszard Szcześniewski) i chirurgicznemu leczeniu skrzywień prącia (dr n. med. Andrzej Łęcki). Obaj autorzy podkreślili, że stosowane przez nich zabiegi: retroperitoneoskopowa ureterolitotomia i operacja Esseda są skuteczne, obaczone małym ryzykiem powikłań i zostawiają małe blizny.

Blok tematyczny dotyczący diagnostyki i leczenia powierzchownego raka pęcherza moczowego prowadził prof. Laurent Bocon-Gibod. Profesor Uwe Studer omówił wskazania i wyniki leczenia wlewkami dopęcherzowymi po TURBT, ze szczególnym uwzględnieniem ograniczeń stosowania szczepionki BCG. Odsetek progresji w grupie chorych, u których po TURBT zastosowano przedłużony program BCG-terapii, jest niemal o 30% mniejszy niż w grupie kontrolnej. Henrik van der Poel wprowadził słuchaczy w szczegóły molekularnej diagnostyki raka pęcherza, podkreślając znaczenie zmian genetycznych w odmienności dróg rozwoju powierzchownej postaci nowotworu (utrata chromosomu 9p21) od postaci naciekającej i CIS (inaktywacja p53). Uwe Studer rozważył i porównał wady i zalety leczenia zachowawczego oraz cystektomii radykalnej w stadium guza T1G3, a nowe formy leczenia powierzchownego raka pęcherza omówił Arturo Mendoza Valdes z Meksyku. Walrubicyna, pirarubicyna i gemcytabina stanowią nową alternatywę terapeutyczną.
Blok tematyczny zakończyła interaktywna dyskusja o sposobach leczenia radykalnego raka, ograniczonego do stercza. Rosnące znaczenie brachyterapii we wczesnych postaciach nowotworu omówił Franck Bladou. Brachyterapia przezkroczowa z użyciem implantów palladu-103 i jodu-125 stanowi alternatywę leczenia radykalnego raka, ograniczonego do stercza.

Fotografia 2	Doktor Andrzej Kidawa z autorem w Centrum Kongresowym.

Rosnące znaczenie brachyterapii we wczesnych postaciach nowotworu omówił Franck Bladou. Brachyterapia przezkroczowa z użyciem implantów palladu-103 i jodu-125 stanowi obecnie inną możliwość leczenia chirurgicznego lub radioterapii z pól zewnętrznych – jej skuteczność średnio- i długookresowa jest podobna do skuteczności dwóch pozostałych metod. Powodem rosnącej akceptacji, wręcz entuzjazmu dla brachyterapii, zwłaszcza wśród chorych, jest – według Franka Bladou – ograniczony zakres działań niepożądanych, zarówno ze strony dolnych dróg moczowych, przewodu pokarmowego, jak i sprawności seksualnej. W bloku popołudniowym rozważano znaczenie kliniczne podwyższonego stężenia PSA w surowicy (Michael Marberger) i możliwości leczenia chorych na raka zaawansowanego, opornego na manipulację hormonalną (Frans Debruyne).
Sposoby radykalnego usunięcia stercza przedstawiono pod hasłem Jak ja to robię: Laurent Bocon-Gibod z dostępu kroczowego, Michael. Marberger – załonowego, a Claude Schulman metodą laparoskopową.

Kolejny dzień rozpoczął interesujący wykład prof. Michaela Marbergera pt. Co zmieniło się w chirurgicznym leczeniu raka nerkowokomórkowego. Autor potwierdził, że metodą z wyboru pozostaje radykalne leczenie chirurgiczne, ale obiecujące są wyniki badań klinicznych nad zastosowaniem krioterapii, RITA-RFA, HIFU. Metody te nie są jeszcze w pełni zaakceptowane, niemniej już obecnie stanowią mało inwazyjną możliwość leczenia małych guzów, zwłaszcza w zespole VHL, guzów wieloogniskowych lub nawrotów guza u obciążonych chorych.

Niezwykle przejrzyste i przekonujące wykłady Chrisa Chapple’a dotyczyły pęcherza nadaktywnego i urologii kobiecej. Kobiety stanowią 50% populacji. U dużej części z nich występują różne formy zaburzeń czynności pęcherza i dysfunkcje przepony miedniczej powodujące nietrzymanie moczu lub wypadanie narządu rodnego. Dlatego ten obszar urologii jest niezwykle ważny. Autor przedstawił nową terminologię zgodną z zaleceniami ICS i omówił współczesne metody leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu (SUI).

Claude Schulman dowodził, że prawidłowy poziom androgenów u starszych mężczyzn sprzyja nie tylko sprawności seksualnej, ale ma istotny wpływ na dobry stan fizyczny i psychiczny mężczyzny.

Ostatni, czwarty dzień obrad zakończyły dwa interesujące bloki tematyczne: współczesne poglądy na temat leczenia łagodnego rozrostu stercza (BPH) oraz patogenezy, diagnostyki i leczenia zaburzeń wzwodu prącia (ED). Pierre Teillac przekonywał, że two is better than one, więc w farmakoterapii BPH łączenie alfa-drenolityków z finasterydem, z lekami antymuskarynowymi lub blokerami PDE-5 jest w uzasadnionych sytuacjach klinicznych korzystniejsze od monoterapii. Którzy chorzy z przeszkodą podpęcherzową mogą skorzystać z terapii skojarzonej? Ze sterczem >40 g i PSA >1,5 ng/ml (finasteryd), ci z nadaktywnością wypieracza (tolterodyna) i ci z dysfunkcją erekcyjną (sildenafil).

J. de la Rosette przedstawił muzeum aparatury minimalnie inwazyjnej, stosowanej w ostatnim 10-leciu do alternatywnego w stosunku do TURP leczenia BPH, a Frans Debruyne, porównawszy TURP z innymi technikami, wskazał wyraźnie na wyższość złotego standardu w leczeniu przeszkody podpęcherzowej, rezerwując miejsce dla operacji otwartych (OPSU) w przypadku gruczolaków o masie >100 g.

Dynamiczne, wręcz aktorskie prezentacje Claude’a Schulmana pokazały, że ED to jedynie szczyt góry lodowej problemów, zwłaszcza naczyniowo-sercowych, których nadejście ED zwiastuje. Można im zapobiegać, można minimalizować ich uciążliwość, ale potrzebne jest kompleksowe spojrzenie na patologię naczyniowo-nerwową leżącą zwykle u podłoża ED, potrzebne jest również zrozumienie i współpraca między chorym i lekarzem.

Nie sposób w krótkim sprawozdaniu przedstawić wszystkich tematów omawianych na Forum w Davos. Kompleksowa prezentacja zagadnień, temperatura dyskusji, błyskotliwość polemik, wypowiedzi najwybitniejszych znawców poszczególnych dziedzin sprawiły, że Zimowe Forum w Davos pozostaje jednym z ważniejszych europejskich spotkań urologicznych.

Piękne Alpy z cudownymi trasami zjazdowymi, słoneczna pogoda dopełniły jedynie uczucie głębokiego zadowolenia, które było udziałem wszystkich uczestników tegorocznego Forum.