Punkty edukacyjne

O punktach edukacyjnych zrobiło się głośno jesienią ubiegłego roku, kiedy to 6.10.2004 roku minister zdrowia podpisał "Rozporządzenie w sprawie sposobów dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów". Podpisanie tego rozporządzenia nałożyło na lekarzy obowiązek doskonalenia zawodowego i monitorowania swoich dokonań. Dnia 7.05.2005 roku w Warszawie odbyła się konferencja "Miejsce i rola doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów jako element bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli" (sprawozdanie z tej konferencji ukazało się w "Przeglądzie Urologicznym" 3/2005). Owocem konferencji jest deklaracja końcowa, z której wynika, że zapewnienie lekarzowi niezbędnych warunków do wypełniania nałożonego na niego obowiązku doskonalenia zawodowego jest rolą społeczeństwa. NIL (w dn.19.05.2005) podała do wiadomości, że 13.05.2005 roku samorząd lekarski złożył na ręce Włodzimierza Cimoszewicza - marszałka Sejmu pierwszych 1000 podpisów osób popierających obywatelską inicjatywę ustawodawczą w sprawie projektu "Ustawy o zasadach finansowania doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów oraz o zmianie niektórych ustaw". Niektóre założenia projektu to:

• prawo do corocznego, maksymalnie 14-dniowego urlopu szkoleniowego, umożliwiającego uczestnictwo w konferencjach i szkoleniach odbywających się w godzinach pracy lekarza;
• określenie zasad wynagradzania lekarzy i lekarzy dentystów w okresie nieudzielania świadczeń w związku z doskonaleniem zawodowym, w przypadku gdy mają podpisane kontrakty z NFZ;
• możliwość odpisania od podatku kosztów poniesionych przez lekarza lub lekarza dentystę z uwagi nie tylko na uczestnictwo w płatnym doskonaleniu zawodowym (cena kursu, dojazdy, noclegi), a także wydatków na zakup fachowych wydawnictw i prenumeratę czasopism specjalistycznych.

Więcej informacji na ten temat na stronie internetowej www.nil.org.pl

Rozporządzenie z dnia 6.10.2004 roku (wyjątki)

Tekst rozporządzenia miał trafić do rąk wszystkich lekarzy. Z wielu rozmów wynika jednak, że informacje te nie są ogólnie znane, dlatego przytaczam niektóre fragmenty "Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 października 2004 r. w sprawie sposobów dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów".

§ 2. 1. Doskonalenie zawodowe lekarza obejmuje aktywność zawodową w ramach samokształcenia lub w zorganizowanych formach kształcenia podyplomowego poprzez odbywanie szkolenia specjalizacyjnego, nabywanie umiejętności zawodowych z zakresu węższych dziedzin medycyny lub udzielania określonych świadczeń zdrowotnych zwane dalej "umiejętnością", oraz doskonalenie w innych formach kształcenia.
2. 2. Dopełnienie obowiązku doskonalenia zawodowego lekarza polega na stałej aktywności zawodowej.
2. 3. Lekarz potwierdza aktywność zawodową poprzez uzyskiwanie odpowiedniej liczby punktów edukacyjnych, obliczonych w ustalonych okresach rozliczeniowych.
§ 3. Lekarz realizuje obowiązek doskonalenia przez (tu następuje lista punktowanych aktywności naukowych - są one zamieszczone w tab. 1).
§ 4. 1. Lekarz realizujący obowiązek doskonalenia zawodowego prowadzi indywidualną ewidencję przebiegu doskonalenia zawodowego w formie "Ewidencji Doskonalenia Zawodowego"
4. 3. Lekarz przedstawia okręgowej radzie lekarskiej do wglądu "Ewidencję Doskonalenia Zawodowego" wraz z dokumentami stanowiącymi potwierdzenie odbycia określonych form doskonalenia zawodowego przed zakończeniem okresu rozliczeniowego.
4. 4. Dopełnienie obowiązku doskonalenia zawodowego lekarza okręgowa rada lekarska potwierdza przez dokonanie wpisu w okręgowym rejestrze lekarzy oraz w dokumencie "Prawo wykonywania zawodu lekarza".
§ 5. 1. Dopełnienie przez lekarza obowiązku doskonalenia zawodowego rozlicza się w następujących po sobie okresach rozliczeniowych obejmujących 48 miesięcy. 5. 2. Ustala się, że lekarz dopełnia obowiązku doskonalenia zawodowego jeżeli w okresie rozliczeniowym uzyskuje co najmniej 200 punktów edukacyjnych.
§ 8. 3. Niedopełnienie obowiązku doskonalenia zawodowego jest odnotowywane w okręgowym rejestrze lekarzy.
§ 10. 1. Posiadane przez lekarza dokumenty ewidencji przebiegu doskonalenia zawodowego wydane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zachowują moc.

2. Punkty edukacyjne uzyskane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zalicza się do pierwszego okresu rozliczeniowego.

Rozporządzenie a praktyka

Rozporządzenie dotyczy wszystkich lekarzy, także odbywających studia specjalizacyjne. Okresem rozliczeniowym przyjętym w rozporządzeniu jest okres czterech lat, w ciągu których lekarz powinien zgromadzić 200 punktów edukacyjnych. Pierwszy okres rozliczeniowy obejmuje czas od 6.10.2004 do 5.11.2008 roku. Wyjątkowo do pierwszego okresu rozliczeniowego można także zaliczyć udokumentowaną działalność naukową, która miała miejsce od 14.04.2000 roku. Zasada gromadzenia punktów w systemie punktów edukacyjnych jest podobna do zasady obowiązującej w systemie CME-CPD. Lekarz otrzymuje określoną liczbę punktów za określoną aktywność naukową. Ewidencję uzyskanych punktów edukacyjnych lekarz prowadzi sam, sam gromadzi niezbędne dokumenty i osobiście występuje do właściwej okręgowej izby lekarskiej o potwierdzenie i wpis do dokumentu "Prawo wykonywania zawodu lekarza". Granatowe książeczki zatytułowane "Indeks doskonalenia zawodowego" zostały rozesłane do wszystkich lekarzy jako załączniki do "Gazety Lekarskiej" i "Pulsu" nr 5/2005.

Porównanie systemu CME-CPD i systemu NIL

1.

• System CME-CPD jest adresowany do specjalistów urologów.
• System NIL obejmuje wszystkich lekarzy, także tych przed specjalizacją.

2.

• Od 2005 roku w systemie CME-CPD rekomendowane jest uzyskanie 300 punktów kredytowych w ciągu 5 lat.
• W systemie NIL zaleca się uzyskanie 200 punktów edukacyjnych w ciągu 4 lat.

3.

• W systemie CME-CPD wyodrębnione są dwie grupy aktywności: CME - dotyczące ciągłej edukacji medycznej (formy aktywności pogrupowane w kategoriach 1 i 2) i CPD - dotyczące ciągłego doskonalenia zawodowego (formy aktywności pogrupowane w kategoriach 3, 4, 5).
• W systemie NIL istnieją dwie grupy aktywności: grupa 1 - podstawowa i grupa 2 - uzupełniająca.

4.

• W systemie CME-CPD w ciągu 5 lat uczestnik powinien zgromadzić 250 punktów CME i 50 punktów CPD.
• W systemie NIL lekarz powinien zgromadzić w ciągu 4 lat 100 punktów z grupy podstawowej i 100 punktów z grupy uzupełniającej.

5.

• System CME-CPD w ramach Polskiego Towarzystwa Urologicznego jest prowadzony przez Biuro CME-CPD PTU, gdzie nadsyłane są wszystkie dokumenty dotyczące aktywności naukowej uczestników. Biuro CME-CPD PTU wraz z Biurem CME-CPD EBU prowadzi ewidencję aktywności naukowej uczestników. Biuro EBU przygotowuje raport roczny na temat uzyskanych punktów. Raport ten jest podstawą do przygotowania dyplomu CME-CPD PTU dla wszystkich uczestników, którzy w danym roku uzyskali punkty kredytowe.
• W systemie NIL każdy lekarz sam prowadzi ewidencję swoich aktywności naukowych oraz gromadzi tzw. dowody uczestnictwa. Ewidencja ta jest podstawą dla okręgowych izb lekarskich do wpisania uzyskanych punktów do dokumentu "Prawo Wykonywania Zawodu Lekarza".

Szczegółowe porównanie punktacji CME-CPD i NIL za określone aktywności naukowe przedstawia tabela 1. W systemie NIL punkty edukacyjne można uzyskać m.in. za prenumeratę czasopism medycznych oraz za przynależność do towarzystwa medycznego. Wszyscy członkowie PTU, którzy opłacają składkę PTU, otrzymają stosowne zaświadczenia uprawniające do uzyskania należnych punktów edukacyjnych (dotyczy to prenumeraty czasopism, takich jak: "Urologia Polska", BJU, które członkowie PTU otrzymują w ramach opłacanej składki).

Tabela 1	Szczegółowe porównanie punktacji CME-CPD i NIL za określone aktywności naukowe

Paragraf 7.

Paragraf 7. Rozporządzenia z dn. 6.10.2004 roku stanowi: "Lekarz realizujący obowiązek doskonalenia zawodowego w ramach programu przyjętego przez towarzystwo naukowe lub kolegium specjalistów, po akceptacji go przez Naczelną Radę Lekarską, może wystąpić do okręgowej izby lekarskiej, której jest członkiem o wpisanie do okręgowego rejestru lekarzy liczby punktów (...) na podstawie zaświadczenia wydanego przez to towarzystwo lub kolegium".

Dnia 6.06.2005 roku w siedzibie NIL w Warszawie odbyło się spotkanie, w którym wziął udział prezes PTU profesor Andrzej Borówka oraz prezesi i przedstawiciele innych towarzystw medycznych. Zgromadzonym gościom przedstawiony został projekt "Wniosku o akceptację przez NIL programu doskonalenia zawodowego lekarskiego towarzystwa/ kolegium". Do ZG PTU należeć będzie w przyszłości decyzja o zaakceptowaniu (lub nie) propozycji NIL. Na razie organizatorzy, którym zależy na tym, aby uczestnicy imprez zdobywali punkty edukacyjne, powinni postępować zgodnie z instrukcją zamieszczoną poniżej.

Informacje dla organizatorów imprez naukowych

W systemie CME-CPD organizator ubiega się o przyznanie akredytacji EBU-PTU wysyłając do Biura CME-CPD PTU "Wniosek o przyznanie akredytacji CME-CPD". Decyzję na temat przyznania akredytacji i przyznaniu określonej liczby punktów podejmuje Komitet Akredytacyjny PTU. Liczba przyznanych punktów równa się liczbie punktów, jaką zgromadzą uczestnicy danej imprezy. Wniosek należy przysłać do Biura CME-CPD na 3 miesiące przed rozpoczęciem imprezy. Do wniosku dołączony powinien być szczegółowy program.

W systemie punktów edukacyjnych organizator wysyła wypełniony "Wniosek o wpis do rejestru podmiotów prowadzących doskonalenie zawodowe lekarzy/lekarzy (..)" pod adresem okręgowej izby lekarskiej, na terenie której odbędzie się planowana impreza naukowa (formularz wniosku dostępny jest na stronie internetowej www.nil.org.pl). Na przykład 35. Kongres PTU organizowany centralnie przez Biuro Kongresowe PTU w Warszawie i Komitet Organizacyjny w Lublinie ubiegał się o punkty edukacyjne w Okręgowej Izbie Lekarskiej w Lublinie. Wniosek taki należy przygotować na 3 miesiące przed planowanym przedsięwzięciem edukacyjnym. W systemie NIL organizator sam określa liczbę punktów edukacyjnych, jaką uczestnik imprezy może uzyskać. Liczba przyznanych punktów jest zgodna z rozporządzeniem ministra zdrowia. Na certyfikacie uczestnictwa obowiązkowo musi pojawić się formuła "Uczestnikom szkolenia przysługuje (tu organizator wpisuje liczbę) punktów edukacyjnych na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 6.10.2004 w sprawie sposobów dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów oraz zgody Prezydium OIL w (nazwa miasta)". Wydanie zgody na prowadzenie kształcenia podyplomowego jest odpłatne.

Ze składania wniosku zwolnione są podmioty uprawnione do kształcenia podyplomowego na podstawie odrębnych przepisów, np. CMKP, akademie medyczne, szpitale kliniczne. Instytucje te same wydają zaświadczenia o udziale w danej imprezie i wpisują liczbę punktów należną ich uczestnikom.

Podsumowanie

Celem tego artykułu jest zapoznanie członków Polskiego Towarzystwa Urologicznego z ogólnymi zasadami działania systemu punktów edukacyjnych. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie internetowej Naczelnej Izby Lekarskiej pod adresem: , w Ośrodku Doskonalenia Zawodowego Lekarzy i Lekarzy Dentystów pod nr. telefonu: 22 313 1970 oraz w okręgowych izbach lekarskich.

System CME-CPD, do którego od 1.01.2002 roku zapisało się dobrowolnie 367 specjalistów urologów, działa w tej chwili równolegle z systemem punktów edukacyjnych. Oczekiwanie na odpowiedź z NIL na temat wstecznego zaliczenia punktów CME-CPD na podstawie raportów rocznych wydanych przez EBU ciągle się przedłuża.