Niedostateczne leczenie mężczyzn w 7. dekadzie życia z rakiem gruczołu krokowego wysokiego ryzyka ograniczonym do narządu

Undertreatment of Men in Their Seventies with High-risk Nonmetastatic Prostate Cancer

Bratt O¹, Folkvaljon Y¹, Hjälm Eriksson M¹, Akre O¹, Carlsson S¹, Drevin L¹,
Franck Lissbrant I¹, Makarov D¹, Loeb S¹, Stattin P¹

1 Department of Urology, Helsingborg Hospital, Lund University, Helsingborg, Sweden;
Nuffield Department of Surgical Sciences, University of Oxford,
Oxford, UK. Electronic address: ola.bratt@med.lu.se
2 Regional Cancer Centre, Uppsala/Örebro, Uppsala University Hospital, Uppsala, Sweden
3 Department of Oncology, Karolinska Institute, Stockholm, Sweden
4 Department of Urology, Karolinska Institute, Stockholm, Sweden
5 Nuffield Department of Surgical Sciences, University of Oxford, Oxford, UK
6 Department of Oncology, Sahlgrenska University Hospital, Gothenburg, Sweden
7 Departments of Urology and Population Health, New York University
and Manhattan Veterans Affairs Medical Center, New York Harbor Health
Care System, New York, NY, USA
8 Department of Surgical and Perioperative Sciences, Urology and Andrology,
Umeå University, Umeå, Sweden

Na całym świecie wzrasta liczba mężczyzn po 70. roku życia chorujących na raka stercza, co powoduje konieczność optymalizacji leczenia tych chorych. Dwa randomizowane badania oceniające wyniki leczenia radykalnego (radioterapia + deprywacja androgenowa) chorych z rakiem stercza wysokiego ryzyka wykazały wydłużenie przeżywalności tych chorych przed i po 67. roku życia, a wydłużenie przeżywalności obserwuje się po 6-7 latach od leczenia. Przy zaniechaniu leczenia radykalnego w grupie wysokiego ryzyka śmiertelność zależna od raka wynosi około 30%, włączając w to chorych po 75. roku życia. W tym kontekście powszechnie obserwowane zaniechanie leczenia radykalnego u chorych po 70. roku życia z rakiem stercza wysokiego ryzyka bez przerzutów odległych nie ma uzasadnienia. Jedną z przyczyn może być niedoszacowanie spodziewanej długości życia w tej grupie chorych.

Celem autorów omawianej publikacji jest analiza wpływu wieku i chorób współistniejących na decyzje o sposobie leczenia w grupie chorych z rakiem stercza wysokiego ryzyka bez przerzutów odległych oraz czy decyzje o leczeniu radykalnym wynikają z oceny spodziewanej długości życia.

W badaniu porównano dwie grupy mężczyzn. Pierwszą stanowiło 19 190 chorych poniżej 80. roku życia z rakiem wysokiego ryzyka bez przerzutów odległych, wybranych z rejestru National Prostate Cancer Register of Sweden z lat 2001-2012. Grupę tę porównano z odpowiadającą wiekowo grupą 95 948 mężczyzn bez nowotworu stercza z populacji ogólnej Szwecji. Głównym narzędziem pomiaru śmiertelności w przypadku schorzeń współistniejących był Indeks Charlsona - CCI. Porównano 10-letnie przeżycie pacjentów bez nowotworu stercza z 10-letnim przeżyciem pacjentów z rakiem stercza wysokiego ryzyka ograniczonym do narządu. Chorych na nowotwór stercza pogrupowano według wieku oraz CCI. Tylko 10% mężczyzn pomiędzy 75. a 80. rokiem życia z CCI zostało objętych leczeniem radykalnym, pomimo 52% prawdopodobieństwa 10-letniego przeżycia w stosunku do 50% pacjentów poniżej 70. roku życia z tym samym przewidywanym okresem 10-letniego przeżycia. W analizowanym przedziale czasu wykazano także znaczący wzrost odsetka radykalnego leczenia raka stercza w Szwecji oraz prawie 3-krotną różnicę w częstości stosowania leczenia radykalnego u mężczyzn między 70. a 80. rokiem życia pomiędzy poszczególnymi jednostkami terytorialnymi w Szwecji. Prawdopodobną przyczyną jest brak jednolitego sposobu postępowania w stosunku do tej grupy chorych.

Podstawowymi ograniczeniami przedstawianego badania był brak oceny innych geograficznie populacji chorych oraz wpływ preferencji pacjenta i lekarza na wybór terapii. Niektórzy pacjenci, pomimo skierowania ich przez lekarza na leczenie radykalne, nie podjęli go.

W podsumowaniu stwierdzono, że duży odsetek chorych z rakiem stercza wysokiego ryzyka ograniczonym do narządu po 70. roku życia nie był objęty leczeniem radykalnym prawdopodobnie z powodu niedoszacowania 10-letniego przewidywanego okresu przeżycia. Autorzy pracy sugerują, że decyzje terapeutyczne są podejmowane raczej ze względu na wiek pacjenta, a nie ze względu na przewidywany okres 10-letniego przeżycia i konieczne jest opracowanie lepszych metod określania przewidywanej długości życia.

Oprac.: lek. Mateusz Lachor