Przegląd Urologiczny 2008/5 (51) wersja do druku | skomentuj ten artykuł | szybkie odnośniki
 
strona główna > archiwum > Przegląd Urologiczny 2008/5 (51) > Rak gruczołu krokowego

Rak gruczołu krokowego

Oddział Urologii, Świętokrzyskie Centrum Onkologii
BJU Int. 2007 Dec; 100(6): 1272-1276

Ocena biologiczna i histopatologiczna gruczolakoraka stercza wykrytego na podstawie biopsji u chorych, u których poprzednia biopsja wskazała na obecność HGPIN (high-grade prostatic intraepithelial neoplasia) i lub ASAP (atypical small acinar proliferation)

Prostate adenocarcinoma detected after high-grade prostatic intraepithelial neoplasia or atypical small acinar proliferation

José I López
Department of Anatomic Pathology, Hospital de Basutro, Basque Country University (EHU/UPV), Bilbao, Spain

Wykazanie HGPIN (high-grade prostatic intraepithelial neoplasia) oraz ASAP (atypical small acinar proliferation) w bioptatach gruczołu krokowego jest związane z istotnym ryzykiem potwierdzenia raka stercza w kolejnych biopsjach. Bieżące doniesienia wskazują na zależność między występowaniem HGPIN w bioptacie stercza a znalezieniem raka gruczołu krokowego (PCa) w ko-lejnej biopsji, zawierającą się w obszernym przedziale 22-100%. Zdania wielu urologów są podzielone w odniesieniu do czasu, jaki powinien upłynąć od biopsji wskazującej na HGPIN do bio-psji kolejnej, sposobu przeprowadzenia biopsji oraz formy obser-wacji chorych. Autor opracowania podjął się oceny charakterystyki histopatologicznej PCa wykrytego na podstawie rdzeniowej biopsji stercza w latach 1998-2005.

Chorych, u których biopsja stercza wskazała na obecność PCa, kierowano do odpowiedniego leczenia. U mężczyzn, u których NCB (rdzeniowa biopsja igłowa) wykazała HGPIN lub ASAP, wdrażano odpowiedni protokół obserwacyjny, obejmujący m.in. badanie palcem przez odbytnicę (DRE) oraz ponowne oznaczanie stężenia PSA (w odstępach co 6 miesięcy). W przypadku nieprawi-dłowości stwierdzanych w badaniu DRE i/lub nieprawidłowego wyniku PSAD (>15 ng/mL/) lub PSAV (<0,75 ng/mL/rok lub 20%/rok) wykonywano niezwłocznie kolejną biopsję gruczołu krokowego.

Z ogólnej liczby 4770 wykonanych biopsji 1450 (30,3%) wskazało na obecność PCa, 125 (2,6%) na obecność HGPIN, a 45 (0,9%) ASAP. U chorych z HGPIN stwierdzonym w poprzedniej biopsji wykazano PCa w NCB powtórnej w 21 (16,8%) przypadkach, a u chorych z ASAP w 12 (26,7%).

Średnia wieku chorych dotkniętych PCa ostatniej, a HGPIN w po-przedniej NCB wynosiła 72 lata (od 65 do 81), a średni czas między wykazaniem HGPIN a PCa 12,3 (2-39) miesięcy. Punktacja Gleasona przewyższała <7 u 15 mężczyzn, osiągnęła wynik 3+4 u czterech, 4+3 u jednego, a nie przekroczyła 7 u jednego. W porównaniu z grupą chorych bez uprzedniego rozpoznania HGPIN średnia wieku grupy z HGPIN była istotnie wyższa - 72 (65-81) vs 64,8 (43-77), natomiast punktacja Gleasona nieznamiennie niższa. Średnia wieku chorych dotkniętych PCa w ostatniej, a ASAP w poprzedniej NCB wynosiła 68 (54-87) lat, a średni czas między wykazaniem ASAP a CaP 12,7 (2-30) miesięcy. Punktacja Gleasona przewyższała 7 u 9 chorych, osiągnęła wartość 3+4 u dwóch, 4+3 u dziewięciu, a nie przewyższała 7 u jednego. Podo-bnie jak w pierwszej grupie chorych, średnia wieku grupy z ASAP była istotnie wyższa - 70 (57-79) vs 64,8 (43-77), natomiast punktacja Gleasona nieznamiennie niższa. Autor opracowania wykazał ponadto, że chorzy z PCa i rozpoznanym w poprzednich NCB - ASAP lub HGPIN charakteryzowali się mniejszą objętością guza i niższym odsetkiem raka w rdzeniach biopsyjnych.

Opr. dr Paweł Olejniczak (ŚCO)

Eur Urol 2008; 54, 2: 344-352

Ocena czynników rokowniczych u chorych z kilkoma przerzutami do węzłów chłonnych poddanych radykalnej prostatektomii załonowej

Good Outcome for Patients with Few Lymph Node Metastases After Radical Retropubic Prostatectomy MC Schumacher, FC Burkhard, GN Thalmann, A Fleischmann, EE Studer

Dep. Of Urol., Univ. Of Bern, Switzerland

Badanie histopatologiczne regionalnych węzłów chłonnych usuniętych podczas radykalnego wycięcia gruczołu krokowego z po-wodu raka ograniczonego do narządu pozwala na wiarygodną ocenę stopnia klinicznego zaawansowania nowotworu. Opracowanie zawiera wyniki leczenia operacyjnego chorych na raka stercza, u których wykonano dodatkowo wycięcie węzłów chłonnych (PLND). Autorzy artykułu przedstawili raport dotyczący odległych wyników leczenia i przeżycia w przypadku cech N+ u chorych nieotrzymujących leczenia antyandrogenowego (ADT). Grupę badaną stanowiło 122 mężczyzn poddanych radykalnej prostatektomii (RP), u których badanie histopatologiczne wyciętego materiału tkankowego wskazało na przerzuty raka stercza w co najmniej 10 węzłach chłonnych. Średnia wieku chorych wynosiła 64 lata (44-75). Średnie stężenie PSA oznaczo-ne przed operacją wynosiło 16 ng/mL (1,9-172). Średnia liczba wyciętych węzłów chłonnych wynosiła 22 (10-75). U 47(39%) jeden zajęty węzeł chłonny, dwa węzły u 27 (22%), a ponad trzy węzły u 48 (39%). U 9% mężczyzn dodatnie węzły chłonne stwier-dzono wyłącznie wzdłuż przebiegu żyły biodrowej zewnętrznej, u 16,4 % wyłącznie w dole zasłonionym, u 21% wzdłuż przebiegu tętnicy biodrowej wewnętrznej, a u pozostałych wielomiejscowo. Nie stwierdzono istotnych powikłań pooperacyjnych związanych z PLND (rozwój torbieli limfatycznej i zakrzepica żył głębokich u 3,2%,). Spośród całkowitej liczby 122 mężczyzn, 61 z nich nie otrzymało leczenia antyandrogenowego (ADT). U pozostałych chorych (50%) wdrożono ADT. Leczenie chemiczne w tej grupie otrzymało 1 (6%), 1 (9%) i 33 (21%) chorych z zajętymi węzłami chłonnymi w liczbie odpowiednio 1, 2 i 3. Chorzy z grupy nieotrzymującej ADT nie byli poddawani chemioterapii.

Średni czas obserwacji wynosił 67 (3-175) miesięcy. Pięcioletni okres wolny od wznowy biochemicznej chorych z jednym, dwoma lub więcej niż trzema węzłami dodatnimi wynosił odpowiednio 24,7%, 11,8 % i 4,9 %. Średni czas obniżania się stężenia PSA wynosił u tych chorych odpowiednio: 27 (3-135), 18 (3-83) i 12 (1-115) miesięcy. Dziesięcioletnie przeżycie specyficznedlanoRedaktor wotworu wynosiło 72,1% u chorych z jednym węzłem dodatnim, 79,15 % z dwoma, a 33,4 % z więcej niż trzema. Autorzy opracowania dokonali porównania uzyskanych przez sie-bie wyników z wynikami opublikowanymi przez m.in. Deneshmanda i Skinera. Wcześniejsze artykuły wskazują, że dziesięcioletni okres wolny od wznowy klinicznej stwierdzano u 70% i 73% chorych odpowiednio z jednym lub dwoma przerzutowymi węzłami chłonnymi, natomiast jednie u 49% chorych z liczbą zajętych węzłów przewyższającą 5. Analogiczne, zachęcające wyniki opublikował Boorjian i wsp. Obszerna analiza obejmująca 507 chorych na PCa z cechą N+ wskazuje, że 10-letnie przeżycie swoiste dla PCa wynosi 90% i 79% u chorych z zajętymi odpowiednio jednym lub więcej niż dwoma węzłami chłonnymi.

Analiza wieloczynnikowa wskazuje, że niepomyślnym czynnikiem prognostycznym raka gruczołu krokowego (poza obecnością prze-rzutów w co najmniej 3 węzłach chłonnych) jest stopień zaawansowania patologicznego (pT4) oraz stopień złośliwości PCa okre-ślony punktacją Gleasona ? 7. Dlatego można przypuszczać, że u chorych z jednym lub dwoma przerzutami PCa do węzłów chłon-nych można spodziewać się korzystniejszego przebiegu leczenia. Wartość natychmiastowego ADT u tych chorych powinna być przedmiotem dalszych badań opartych o analizę wieloośrodkowe-go materiału o dużej liczebności. Wyniki cytowanego opracowania wydają się wskazywać, że przeważająca większość chorych z jednym i połowa z dwoma węzłami chłonnymi zajętymi przez PCa nie wymaga ADT przez co najmniej 10 lat. Pozwala to na wybiórcze podejmowanie decyzji o włączaniu leczenia uzupełniającego u chorych z ograniczoną liczbą przerzutowych węzłów chłonnych.

Opr. dr n. med. Joanna Bagińska (Klinika Urologii AM w Gdańsku)