J Urol 2007; 177: 2088-2094

Wznowa raka przejściowokomórkowego pęcherza moczowego w obrębie górnych dróg moczowych: ocena 1069 chorych poddanych 10-letniej obserwacji

Upper Tract Urothelial Recurrence Following Radical Cystectomy for Transitional Cell Carcinoma of the Bladder: An Analysis of 1,069 Patients With 10-Year Follow - up

Kristin M Sanderson,* Jie Cai, Gustavo Miranda, Donald G Skinner and John P Stein
Departments of Urology (KMS, GM, JPS) and Preventive Medicine (JC), Keck School of Medicine, University of Southern California, University of Southern California/Norris Cancer Center, Los Angeles, California

Analizą objęto dane chorych poddanych cystektomii radykalnej w celu identyfikacji czynników prognostycznych wskazujących na ryzyko wznowy raka w obrębie górnych moczowych (UUTR - ang. upper urinary tract recurrence).
Spośród 1359 chorych poddanych cystektomii radykalnej wybrano 1069 leczonych z powodu raka przejściowokomórkowego w okresie od stycznia 1985 do grudnia 2001 roku. Na podstawie analizy jednoczynnikowej zidentyfikowano czynniki wskazujące na ryzyko wznowy w obrębie górnych dróg moczowych.
Mediana czasu obserwacji 853 mężczyzn i 216 kobiet wyniosła 10,3 roku (maksymalnie 18,5). UUTR stwierdzono u 27 osób (2,5%) po upływie mediany 3,3 roku (zakres 0,4-9,3). U żadnej z nich nie stwierdzono wznowy w obrębie zespolenia moczowodowo- jelitowego. Spośród 27 chorych, u których wykryto UUTR, jednego leczono z wykorzystaniem technik endoskopowych, 19 poddano nefroureterektomii i limfadenektomii, a jednego wyłącznie nefroureterektomii.
U większości chorych (78%) z UUTR wznowę wykryto na podstawie badań wykonanych z powodu dolegliwości i objawów sugerujących jej istnienie. U 78% z nich był to krwiomocz. Obecność dolegliwości nie wiązała się w sposób istotny ze stopniem zaawansowania, gorszym rokowaniem lub wynikiem badania cytologicznego osadu moczu. Jedynym czynnikiem, który wiązał się znacząco z ryzykiem UUTR, było objęcie cewki moczowej naciekiem nowotworowym.
Mediana czasu przeżycia chorych, u których wykryto UUTR wynosiła 1,7 roku (zakres: 0,2-8,8 lat). Jej stwierdzenie na podstawie badań wykonywanych zgodnie z protokołem obserwacji nie wiązało się z niższym stopniem zaawansowania i lepszym rokowaniem.
Wyniki niniejszej pracy wskazują, że chorzy na raka pęcherza moczowego są narażeni przez wiele lat na ryzyko wznowy w obrębie górnych dróg moczowych. Jest ono szczególnie wysokie u tych, u których rak naciekał cewkę moczową. Rutynowo wykonywane badania w ramach obserwacji chorych poddanych cystektomii radykalnej nie umożliwiają wcześniejszego rozpoznania UUTR. Chorych, u których ją wykryto, można skutecznie leczyć chirurgicznie.

Oprac. dr med. Jakub Dobruch (I Zespół Dydaktyki Urologicznej CMKP)