Prospektywna ocena częstości podawania analogów LHRH na podstawie pomiarów stężenia testosteronu w surowicy

Determining Dosing Intervals for Luteinizing Hormone Releasing Hormone Agonists Based on Serum Testosterone Levels: A Prospective Study

Pathak Apurba S*, Pacificar Judy S, Shapiro Charles E, Williams Stephen G From Kaiser Permanente, Los Angeles, California

Autorzy pracy poddali prospektywnej ocenie chorych na raka stercza leczonych analogami LHRH w celu określenia wpływu częstości ich podawania na czas utrzymywania stężenia testosteronu w surowicy poniżej wartości uznanych za kastracyjne.

Wszystkim chorym podano dwukrotnie 22,5 mg leuproleiny w odstępie 3 miesięcy. Stężenie testosteronu w surowicy oceniono przed rozpoczęciem leczenia, po podaniu pierwszej i drugiej dawki analogu. Podawanie leuproleiny kontynuowano jedynie u chorych, u których stężenie testosteronu zmierzone po upływie 3 miesięcy od ostatniej iniekcji przekracza ło 50 ng/ml.

Od lutego 2003 roku do sierpnia 2005 roku leczono w ten sposób 42 mężczyzn. Mediana okresu obserwacji wyniosła 18 miesięcy (zakres: 10-30 miesięcy). średni wiek chorych wyniósł 77 lat. Mediana złośliwości raka, którą oceniono w skali Gleasona, wyniosła 7 pkt (zakres: 6-9 pkt). Mediana stężenia PSA określonego przed rozpoczęciem i po zakończeniu leczenia wyniosła odpowiednio 15,1 ng/mL (zakres 0,6 do 433) i 0,74 ng/ml (zakres od 0,1 do 120). Mediana czasu, który upłynął pomiędzy kolejnymi iniekcjami, wyniosła 6 miesięcy (zakres od 5 do 12). U trzech chorych stwierdzono rosnące PSA mimo utrzymywania stężenia testosteronu w granicach wartości uznanych za kastracyjne. U żadnego mężczyzny nie zaistniała potrzeba częstszego podawania analogu niż co 5 miesięcy.

Ocena częstości podawania analogów LHRH na podstawie pomiarów stężenia testosteronu w surowicy znajduje doświadczalne uzasadnienie. Wczesne wyniki takiego postępowania wskazują na jego bezpieczeństwo, skuteczność i korzyści finansowe. Częstość podawania analogów LHRH powinna zależeć od zmian stężenia testosteronu w surowicy.

Opr. dr med. Jakub Dobruch (I Zespół Dydaktyki Urologicznej, Warszawa)

J Urol; Sep 05; 96(4): 514-520

Ocena długoterminowa objawów ubocznych występujących u chorych na raka gruczołu krokowego leczonych metodą przerywanej blokady antyandrogenowej: wyniki badania klinicznego II fazy

Long-term side-effects of intermittent androgen suppression therapy in prostate cancer: results of a phase II study Kolejne opracowanie dotyczące supresji androgenów porusza problem przerywanej bokady hormonalnej (IAS) u chorych na raka stercza. Kryteriami oceny były stężenia PSA, testosteronu oraz poziom hemoglobiny, wartość masy ciała, gęstości kości oraz powrót do aktywności seksualnej.

Badaniem klinicznym II fazy objęto 95 chorych z nawrotowym bądź przerzutowym nowotworem gruczołu krokowego. Mężczyzn poddano leczeniu miesięczną dawką leuprolidu 7,5 mg oraz nilutamidem w pocz ątkowej dawce 300 mg/d, a następnie 150 mg/d. Badanie składało się z naprzemiennie występujących po sobie okresów aktywnego leczenia trwającego 8 miesięcy oraz bacznej obserwacji, której czas trwania zależał od szybkości wystąpienia wznowy biochemicznej, klinicznej lub radiologicznej. Upoważniającym do zakwalifikowania chorego do okresu obserwacji był poziom PSA < 4 ng/mL, bez tendencji wzrostowych oraz bez klinicznych i radiologicznych cech progresji choroby. Ponowne wdrożenie leczenia następowało w przypadku wzrostu PSA >10 ng/mL bądź po stwierdzeniu klinicznie lub radiologicznie wznowy. Cykle powtarzano do czasu utrzymywania stałego, niskiego stężenia PSA albo do czasu klinicznej progresji choroby w ciągu 2 miesięcy. W takich przypadkach wdrażano leczenie metodą ciągłej, całkowitej blokady antyandrogenowej.

Do pierwszego okresu obserwacji zostało zakwalifikowanych 82% chorych. Mediana tego okresu wyniosła 9 (1,7-50,6) miesięcy, a dla wszystkich cykli 8,5 (6-9) miesięcy. Mediana czasu obserwacji wynosiła 44 (9-92) miesiące. Za wartość optymalnego stężenia testosteronu uznano > 10 nmol/L. Mediana czasu do uzyskania w/w wartości to 33 tygodnie w badanej grupie. Sprawność seksualną przed leczeniem wykazywało 65 chorych, tracili ją w trakcie aktywnego leczenia. W okresie obserwacji występowały obiektywne trudności w pełnej ocenie możliwości utrzymania i uzyskania satysfakcjonującej erekcji. Nie stwierdzono istotnej statystycznie zależności między powrotem sprawności seksualnej a uzyskaniem optymalnego stężenia testosteronu. Powrót do aktywności seksualnej stwierdzono u 47% leczonych. Mała liczebność grupy uniemożliwiła obiektywną ocenę zmian zachodzących w kościach i ocenę ich mineralizacji. Niemniej wykazano występowanie ognisk osteoporotycznych, częściej w odcinku lędYwiowym kręgosłupa niż tego samego typu ognisk w kościach biodrowych.

Wyniki badania nie pozwalają na jednoznaczne określenie korzyści IAS, zwłaszcza w aspekcie wystąpienia raka hormoopornego. Niemniej IAS stwarza szansę istotnego zmniejszenia stopnia nasilenia działań niepo- żądanych związanych z leczeniem hormonalnym, m.in. na podstawie wartości hemoglobiny, redukcji masy ciała oraz powrotu do sprawności seksualnej.

Oprac.: dr Pawe3 Klonowski (OECO, Kielce)