Przegląd Urologiczny 2004/1 (23) wersja do druku | skomentuj ten artykuł | szybkie odnośniki
 
strona główna > archiwum > Przegląd Urologiczny 2004/1 (23) > Jaki będzie nowy system opieki zdrowotnej w Polsce

Jaki będzie nowy system opieki zdrowotnej w Polsce

Trybunał Konstytucyjny orzekł 7 stycznia 2004 roku, że część zapisów istniejącej Ustawy o Powszechnym Ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia jest niezgodna z Konstytucją, ponieważ ustawa narusza jej fundamentalne zapisy. Dlatego trzeba opracować zupełnie nową ustawę. Uchylone przez Trybunał artykuły ustawy przestaną obowiązywać 31 grudnia 2004 roku.

Zespół ministra zdrowia

Minister zdrowia Leszek Sikorski powołał zespół, który opracuje projekt ustawy regulującej system opieki zdrowotnej w Polsce. W skład zespołu do spraw rozwiązań systemowych w ochronie zdrowia wchodzi 12 osób: prof. Stanisława Golinowska – ekonomista, prof. Jacek Hołówka – filozof, etyk, prof. Hubert Izdebski – prawnik, dr Krzysztof Kuszewski – lekarz, doradca Prezydenta, Elzbieta Lubińska – ekonomista, dr Grzegorz Luboiński – lekarz, onkolog, prof. Jan Sobiech – ekonomista, prof. Jerzy Szaflik – lekarz, okulista, dr Katarzyna Tymowska – ekonomista, Mirosław Wysocki – lekarz, epidemiolog, prof. Janusz Zalewski – inżynier, matematyk. Zespołowi przewodniczy profesor Cezary Włodarczyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego, ekspert w dziedzinie organizacji i zarządzania w ochronie zdrowia. Profesor Włodarczyk uznał, że otrzymał interesujące lecz kłopotliwe zadanie. Zapewnił, że będzie szukać porozumienia ze wszystkimi, którzy zechcą włączyć się do pracy nad ustawą i dodał, że nie ma gotowego projektu, a to, co opracuje zespół z pewnością nie będzie docelowym modelem zarówno po stronie świadczeń zdrowotnych jak i efektywności ochrony zdrowia. Do końca pierwszego kwartału resort zdrowia ma przedstawić rządowi pierwszy projekt nowelizacji ustawy.

Zespół parlamentarny

Po kilku dniach od wydania orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny, marszałek Sejmu Marek Borowski zwrócił się do wszystkich klubów sejmowych o wydelegowanie przedstawicieli, którzy wejdą w skład zespołu przygotowującego nową ustawę o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ. Z propozycją powstania międzyklubowej komisji parlamentarnej wystąpiła Platforma Obywatelska. Według Marszałka Borowskiego, zespół powinien najpierw poszukać wspólnych płaszczyzn porozumienia w sprawie rozwiązań w służbie zdrowia, a potem współpracować z zespołem Ministerstwa Zdrowia. Według Borowskiego, zespół parlamentarny „mógłby się przekształcić w komisję nadzwyczajną, która projekt ustawy ostatecznie by opracowała i przyjęła”. Uchwalenie nowej ustawy w krótkim czasie, czyli w takim, aby mogła obowiązywać od przyszłego roku, byłoby dużym sukcesem skłóconego na co dzień parlamentu – zaznaczył. Już po pierwszym spotkaniu zespołu parlamentarzystów, którzy mają przedyskutować kwestie dotyczące nowej ustawy, marszałek Sejmu powiedział, że wszyscy uczestnicy zadeklarowali wolę współdziałania i gotowość do kompromisu W spotkaniu u marszałka, który został przewodniczącym tego zespołu, nie brali udziału jedynie przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości. „Nie napiszemy ustawy, ale przedyskutujemy kilka zasadniczych kwestii i przedstawimy nasze sugestie ministrowi zdrowia” – powiedział Marszałek. Jeszcze w lutym kluby i koła mają przedstawić opinie dotyczące dziesięciu tematów, m.in.: czy pieniądze na zdrowie mają być wydzielone z budżetu, czy koszyk świadczeń gwarantowanych ze środków publicznych ma być pozytywny czy negatywny (co koszyk ma obejmować lub czego nie ma obejmować), czy uwzględnić współpłacenie, czy wprowadzić ubezpieczenia dodatkowe, czy system ma być scentralizowany czy zdecentralizowany.

Zespół profesora Zbigniewa Religi

Profesor Zbigniew Religa, senator, dyrektor Instytutu Kardiologii w Aninie również zebrał zespół ekspertów, który ma opracować nową ustawę. W skład grupy niezależnych ekspertów skupionych wokół profesora Religi wchodzą byli ministrowie zdrowia, byli pracownicy kas chorych, dyrektorzy szpitali, przedstawiciele samorządu lekarskiego i związków zawodowych działających w ochronie zdrowia.

Fotografia 1
Zbigniew Religa w otoczeniu doradców.

Profesor Religa proponuje wprowadzenie w Polsce jednego systemu ubezpieczeniowego obejmującego świadczenia zdrowotne, zasiłki chorobowe, renty inwalidzkie, ubezpieczenia następstw chorób zawodowych i wypadków przy pracy. Profesor Religa poinformował na konferencji prasowej, że grupa ekspertów skupiona wokół niego będzie pracować nad nową ustawą. Zapowiada przy tym współpracę z zespołem ministra zdrowia oraz zespołem parlamentarnym. Według profesora Religi, zasiłki chorobowe i renty inwalidzkie są wynikiem procesu leczenia. „Jeśli leczy się lepiej, to krótsze są zwolnienia z pracy i mniej osób przechodzi na renty” – uważa profesor Religa. Grupa skupiona wokół Zbigniewa Religi proponuje ponadto oddzielenie składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne od składki ubezpieczenia społecznego i podatku, finansowanie leczenia ofiar wypadków drogowych z ubezpieczeń komunikacyjnych, określenie świadczeń gwarantowanych ze środków publicznych, wprowadzenie alternatywnych i dodatkowych ubezpieczeń oraz dofinansowanie leczenia nowotworów z dodatkowych źródeł, między innymi z budżetu państwa. Zespół ekspertów proponuje też wprowadzenie od czterech do sześciu niezależnych instytucji ubezpieczeniowych oraz dopuszczenie do rynku komercyjnych instytucji ubezpieczeniowych.

Fotografia 2
Zespół prof. Zbigniewa Religi

Program Porozumienia Środowisk Medycznych.

Jeszcze w ubiegłym roku Porozumienie Środowisk Medycznych ogłosiło swój Program Racjonalnego Systemu Opieki Zdrowotnej. Program jest pokaźnym dokumentem zawierającym kilkadziesiąt stron. W skład Porozumienia wchodzą: Ogólnopolski Związek Zawodowy Lekarzy, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Szpitali Niepublicznych, Związek Pracodawców Niepublicznej Opieki Zdrowotnej, Związek Pracodawców Szpitali Publicznych, Dr Andrzej Sośnierz, b. dyrektor Śląskiej Regionalnej Kasy Chorych, dr ekonomii Wojciech Misiński z Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, ekspert Centrum im. Adama Smitha. Program poparły dotychczas: Krajowa Izba Gospodarcza, „Okrągły Stół” Ochrony Zdrowia Województwa Zachodniopomorskiego, Eksperci Centrum im. Adama Smitha, Wielkopolski Związek Pracodawców NZOZ, Konserwatywno-Liberalna Partia Unia Polityki Realnej, niektórzy członkowie Prezydium Porozumienia Zielonogórskiego.

Program Racjonalnego Systemu Opieki Zdrowotnej zakłada finansowanie opieki zdrowotnej za pomocą tzw. bonu (czeku) zdrowotnego. Bon byłby określoną kwotą pieniędzy (pochodzącą z budżetu państwa) przypadającą na jedną osobę na świadczenia zdrowotne na rok. Byłaby to „składka” wydzielona z podatków nie na etapie ich zbierania tylko na etapie ich rozdziału. Bon byłby jednakowy dla wszystkich, co wyeliminowałoby możliwość zaniżenia składki płaconej za niektóre osoby – dzisiaj państwo zaniża składki płacone przez budżet np. za rolników i za bezrobotnych. Ubezpieczony miałby prawo wyboru firmy, która realizuje jego powszechne ubezpieczenie zdrowotne i – zgodnie z wolą ubezpieczonego – do wybranej firmy kierowane będą odpowiednie środki (składka lub bon zdrowotny). Ze względu na to, że składka ma charakter podatku i jej wysokość nie ma związku z rzeczywistym ryzykiem zachorowania danej osoby (zasada solidaryzmu społecznego), konieczne byłoby wprowadzenie dodatkowego przesunięcia części pieniędzy z jednych firm do drugich – aby nie stało się tak, że jedna firma dysponowałaby tylko składkami osób młodych, zdrowych i bogatych, czyli ma duże dochody i małe wydatki, a inna firma – tylko składkami osób starszych, chorych i biednych (niewielkie dochody, a duże wydatki). Finansowanie świadczeń zdrowotnych przez powszechne „ubezpieczenie” zdrowotne miałoby odbywać się na zasadzie „zwrotu kosztów”, a nie na zasadzie „świadczeń rzeczowych”– jak obecnie. Zasada „zwrotu kosztów” oznacza, że płatnik płaciłby świadczeniodawcy określoną kwotę refundacji należną ubezpieczonemu za dane świadczenie, niezależnie od tego ile świadczenie to kosztowało u danego świadczeniodawcy – w kraju lub zagranicą. Różnicę pomiędzy kwotą, którą świadczeniodawca otrzymałby od płatnika a kosztem leczenia pokrywałby pacjent. Program Racjonalnej Opieki Zdrowotnej zakłada dopłaty do świadczeń, ubezpieczenia dodatkowe, zniesienie limitów i rzeczywisty wybór placówki spośród tych, które spełniają standardy. Program określono jako: wydolny, rzetelny, zróżnicowany i elastyczny.

Na opracowanie nowego modelu systemu opieki zdrowotnej w Polsce jest mało czasu – tylko do końca bieżącego roku. Czy któreś z wymienionych rozwiązań ma szanse na przyjęcie?